Moederzuster

Het was een koude winterochtend. Ik was net naar school geweest om zoon 1 en 2 over te dragen aan de zorgen van het onderwijzend personeel en keek uit naar een kop hete thee. Die nacht had het flink gevroren. De straten waren op de niet gestrooide stukken werkelijk spiegelglad. Toch was het gelukt om heelhuids heen en weer te komen. Fietsend. Tot verbazing van de internationale gemeenschap fiets ik onder zulke omstandigheden liever dan dat ik de auto pak. Een eventuele glijpartij heeft dan minder gevolgen, is mijn redenering. Vlak voor huis bleek de werkelijkheid weer eens zowel complexer als wreder. Zo’n honderd meter voor thuiskomst trof ik een tienermeisje aan, zittend op de volledig met ijs bedekte grond van een platgereden parkeerplaats. Haar fiets lag naast haar. De tranen stonden in haar ogen. Enkele voorbijgangers bogen zich over haar heen en zij op haar beurt boog zich over haar enkel. Ik vroeg of ik kon helpen. Een van de voorbijgangers meldde dat ze eig

Weer een column voor Eva online: https://eva.eo.nl/artikel/2019/10/waarom-kamperen-in-de-storm-goed-is-voor-je-geloofsleven

Sinds het nieuwe seizoen begonnen is merk ik dat ik minder tijd en inspiratie voor blogs heb. Ik heb gewoon net iets teveel andere dingen die mijn agenda en hoofd bezetten. Helaas! Maar het kan zomaar gebeuren dat er weer ideeën beginnen op te borrelen. In dat geval zal ik zorgen dat ik mijn toetsenbord in de buurt heb om ze met jullie te kunnen delen. Voor Eva online blijf ik trouwens gewoon mijn stukjes schrijven. En het tijdschrift Jente schreef een verhalenwedstrijd uit, waarvoor ik voor het eerst van mijn leven een verhaal schreef en het inzond. Ik won niet, maar vind het wel leuk om mijn schrijfsel met jullie te delen:   Samen fietsen Kamer E6.21. Dat moet hem zijn. Even houdt Victor in, de deurkruk al in zijn hand. Hij sluit zijn ogen en laat zijn adem langzaam ontsnappen. Dan opent hij de deur, en stapt naar binnen. Er staat één bed vol slangen en buisjes die degene die erin ligt voorzien of ontdoen van datgene wat nodig of overbodig is. Aan de muur is ee

Drie weken vakantie op een bestemming die twee dagen reizen van huis is, uitstapjes naar alles wat los en vast zit en Engelse wegen waarover je altijd langer onderweg bent dan je dacht te gaan zijn: genoeg ingrediënten voor een onderzoek naar menselijke gedragsverandering onder de druk van het langdurig met twee volwassenen en drie kinderen opgehokt zitten in een blauw stuk Zweeds blik. Manlief en ik en ons lieftallige kroost, we hebben het allemaal doorstaan deze zomer. Om te voorkomen dat er doden vielen op de achterbank, luisterden we afwisselend drie luisterboeken van Mees Kees tot we er scheel van keken en dochterlief hele stukken begon te citeren. Hoe zoon 1 en 2 het presteerden om over dezelfde grappen toch ook bij de 72 e keer nog steeds weer even hard te lachen is mij nog steeds een raadsel. Toen we ook ’s nachts over Mees Kees begonnen te dromen, werd het tijd de grappige meester van 6b af te wisselen met iets-anders-maakt-niet-uit-wat. De keuze viel op een van

Voor Eva dit keer geen column, maar een artikel. Met tien tips voor duurzaam tuinieren: https://eva.eo.nl/artikel/2019/08/10-tips-voor-een-duurzame-tuin/

Nieuwe column voor Eva online: https://eva.eo.nl/artikel/2019/07/hoe-wil-ik-later-herinnerd-worden-hanneke-maakt-een-tijdcapsule/

Voor de vakantie nog een column voor Eva online. Over vakantie en heimwee. https://eva.eo.nl/artikel/2019/04/column-prikkelmijder-op-vakantie/

Een nieuwe column voor Eva online: https://eva.eo.nl/artikel/2019/07/kom-maar-hier-hier-is-licht/

‘Mama, wil jij mijn tdaantjes wegdoen?’ Ze vraagt het met haar allerschattigste nasnikstemmetje. Dikke tranen plakken aan haar ronde peuterwangen. Haar ogen zijn nog waterig. Witblond haar plakt in de nattigheid. Twee zijn is niet altijd makkelijk. Je struikelt weleens. Je stoot je teen. Zit achterstevoren op je stoel en valt eraf. Of je wilt iets en dat mag dan niet. Of je wilt iets zelf doen maar toch niet, of wel, of toch niet en dan doet mama het en dan ben je verdrietig omdat je het toch zelf had willen doen. En voor je het weet huil je dikke tranen. Van verdriet, boosheid of frustratie. Je wilt het natuurlijk heus niet, maar die tranen móeten wel gehuild worden. Ze komen gewoon. Trouwens, hoe moet je je leed anders aan de wereld kenbaar maken? Gedeelde smart is halve smart, maar om de smart te delen zal je die toch eerst moeten uiten. Die schaafplek op je knie, die ruziënde broer, die flauwe regels…om te janken zijn ze. Maar wat een ongelooflijk onhandige dinge

Manlief was afgelopen week naar een congres. Twee dagen de kat van huis. Kon ik ongestoord een avondje heerlijk fout tv kijken. In mijn geval een paar afleveringen van ‘Ik durf het bijna niet te vragen’. Voor wie het programma niet kent: in de verschillende afleveringen komt telkens een aantal vertegenwoordigers van een vrij bijzondere groep uit de samenleving aan het woord om aan de hand van kaartjes met nogal directe vragen iets meer over zichzelf te vertellen. Zo hoorde ik mensen met een gezichtsafwijking, overlevenden van de Tweede Wereldoorlog, blootlopers en sekswerkers vragen beantwoorden. Ik was onder de indruk van de openheid van degenen die voor de camera hun verhaal vertelden. Twee van de blootlopers zelfs onbeschaamd volkomen naakt (gelukkig heb ik op dat gebied sinds ik op mijn 17 e een zomer in het bejaardenhuis werkte alles wel zo’n beetje gezien). Sowieso bleven die blootloopverhalen mij nog lang bij. Vooral omdat de motivatie om bloot te lopen voor ied

Voor Eva online schreef ik deze column: https://eva.eo.nl/artikel/2019/05/column-jezus-slaapt-in-de-speeltuin/

Een aantal jaar geleden kwam ik iemand die ik al sinds mijn twaalfde niet gesproken had ineens weer tegen. Er was in de jaren die daarop volgden uiteraard nogal wat in onze levens veranderd, dus we raakten aan de praat over wat het leven ons tot nu toe zoal had gebracht en wat voor werk we deden. Hij bleek inmiddels filiaalmanager te zijn in een winkel ergens in de Randstad, had een vriendin en zou binnenkort gaan trouwen. Ik was tegen die tijd al een tijdje moeder, woonde in Friesland en werkte in een kerk. Nogal een verschillend leven, zo op het eerste oog. Wat we deelden was de band met God, die voor ons allebei warm, persoonlijk en welgemeend is. We praatten verder bij, zeiden elkaar gedag en komen elkaar sindsdien zo heel af en toe weer tegen. We begroeten de ander dan hartelijk en vertellen elkaar even hoe het leven is en ondanks de verschillende sectoren van de samenleving waarin we werken luisteren we geïnteresseerd naar de problemen waar de ander tegenaan loopt.

Het heeft manlief en mij behaagd een vouwwagen aan te schaffen. De kinderen zijn er nu naar onze smaak groot genoeg voor, de landen waar huisjes een te grote aanslag op het vakantiebudget vormen worden hiermee bereikbaar en als bonus worden we door te kamperen ook nog eens –tegen slechts een geringe vergoeding- meer   één met de natuur. Hoera. Dat moesten we natuurlijk vieren en dat deden wij door in de meivakantie het ding achter de auto te klikken en ergens op een camping in een lieflijk stukje Nederland te proberen of ons huwelijk het opzetten van de voortent zou overleven. Mocht dat niet zo zijn, dan kom je daar per slot van rekening toch liever in Nederland achter dan in Cornwall. Het is gelukt. Zowel de tent als ons huwelijk hebben standgehouden. Met dank aan het puzzelwerk en de lengte van manlief (voor sommige dingen in het leven ben ik zo’n 25 cm te kort) en hier en daar een vage herinnering van mijn kant uit de tijd dat ik met mijn ouders ging kamperen stond

Nieuwe column voor Eva: https://eva.eo.nl/artikel/2019/04/column-mijn-naam-is-volmaakt/

‘Ik begin een petitie!’ mopper ik strijdbaar. ‘Het is gewoon discriminatie. Letterlijk natuurlijke selectie aan de poort. Hartstikke oneerlijk. Het moet maar eens over zijn.’ ‘Je kunt er ook een blog over schrijven,’ suggereert manlief voorzichtig. Nou, vooruit. Laat ik daar dan maar mee beginnen. Het begon allemaal met een gesprekje aan tafel over de insectenplaatjes en –tatoos van een bepaalde supermarkt met een Zaans huisje in het logo. Waarom ik geen boodschappen deed bij die supermarkt. Want dan konden de beide heren het boek misschien vol krijgen. Alsof ze nog niet genoeg plaatjes hadden gekregen van alle weldoeners uit kerk en familie. Zonder één cent uit te geven bij de supermarkt met het Zaanse huisje in het logo waren beide boeken al zowat vol, een paar plaatjes daargelaten. Maar goed kan altijd beter, dus of ik toch misschien even de weekboodschappen voor deze keer niet bij die ene Duitse supermarkt wilde halen maar bij eerder genoemde supermarkt, die van

Een column voor Eva.eo.nl https://eva.eo.nl/artikel/2019/04/column-volgens-haar-ben-ik-nooit-goed-genoeg/

Mijn schoonouders wonen in Drenthe. Bij het woord Drenthe kun je allerlei associaties hebben. De Drentse Fietsvierdaagse, bos, heide, good old maar gesloten Speelstad Oranje, hunebedden, pauperparadijs Veenhuizen en schapen. Aan al die dingen komen we normaliter niet zo erg toe, omdat we niet in Drenthe komen als toerist maar wegens familiebezoek. Maar zo nu en dan verenigen we het nuttige met het aangename (aan de lezer de keuze welke typering op welke activiteit van toepassing is) en hangen we met schoonouders en al de toerist uit in Drenthe. Wat in allerlei opzichten bepaald geen straf is. Zodoende belandden we laatst op een zonnige lentedag bij de schaapskooi in Dwingelderveld om lammetjes te kijken. In 1949 bedacht een club enthousiastelingen dat het jammer zou zijn als het Drents Heideschaap definitief het loodje zou leggen, en daarom werd een schaapskooi gebouwd om de uit half Drenthe bij elkaar geharkte kudde van deze dieren met hun typische gekrulde horens te stal

Het avondeten in huize Moederzuster is een van de meest rusteloze momenten van de dag. Wie de betekenis van het woord ‘kakafonie’ wil leren kennen, moet voor de grap eens om een uur of zes   ’s avonds bij ons komen buurten. Wat kan ik ernaar verlangen om na een drukke dag vol afspraken en huiselijke klussen aan tafel te gaan zitten en in stilte en vrede mijn bord leeg te eten. Voorlopig blijft het naar alle waarschijnlijkheid bij verlangen. De een voorziet het eten van een recensie, de ander jengelt iets in de trant van ‘neeee, self!’, terwijl een derde niet beters te doen weet dan het verhaal dat hij toch per se stante pede wil vertellen, dan wel de vraag die hij absoluut onmiddellijk gesteld moet hebben uiteindelijk maar boven al het andere geluid uit naar mij te roepen met iets meer decibel dan in het oorspronkelijke plan. Om de een of andere reden worden de vragen van zoon 1 en 2 ook standaard aan mij gesteld (behalve over Lego, want dat stukje van de opvoeding is i

Het tekort aan leerkrachten werd afgelopen week nogal concreet voor ons. De juf van zoon 1 was ziek en een ‘gewone’ vervanger was niet beschikbaar. Dankzij bewonderenswaardig creatieve oplossingen en een indrukwekkende flexibiliteit van al het schoolpersoneel werd voor twee dagen toch iemand voor de klas getoverd. De overige twee dagen is de klas van zoon 1 noodgedwongen vrij. Zijn meeleven met de zieke juf ten spijt, kan hij er niet bijzonder rouwig om zijn. Een vrije dag betekent ten slotte meer tijd voor Lego. Het enige minpuntje is de teleurstelling van zoon 2 dat hij wel gewoon naar school moet. Zelden kostte het transport van warm bed naar stoeltje in de kring ons zoveel moeite. Met intense knuffels en kussen nemen de broers ‘s morgens afscheid en ’s middags staat zoon 1 erop om mee te gaan naar school voor het ophalen, om zijn broertje maar zo snel mogelijk weer in zijn armen te kunnen sluiten. Wreed als ik ben, temper ik het enthousiasme van zoon 1 over de vrije

Een nieuwe column voor Eva online: https://eva.eo.nl/artikel/2019/02/het-koninkrijk-lag-in-mijn-keukenkast/

Toen zoon 1 voor het eerst naar school ging, voelde dat ongeveer als parachutespringen met mijn ogen dicht. Geen idee wat er gaat gebeuren en hopen dat het goedkomt. Het meest verbijsterende onderdeel vond ik eigenlijk niet het wegbrengen (dat had ik aan manlief uitbesteed), maar het ophalen. En de nonchalance waarmee dat ging. Als moeder van een kind dat nooit naar de kinderopvang of een peuterspeelzaal geweest is, was ik gewend om nogal precies te weten wat zoon 1 zoal uitvrat op een dag. De enkele keer dat hij een dagje bij opa en oma of een vriendin had doorgebracht, kreeg ik bij terugkomst een redelijk gedetailleerd verslag van wat er die dag gebeurd was. Nu stond ik daar op het plein mijn kind te zoeken tussen heel die wriemelende kluwen kleuters die naar buiten stroomde en het enige wat ik hoorde (nadat ik ernaar gevraagd had), was dat het ‘wel goed gegaan was.’ Een vrij summiere hoeveelheid tekst om een bezorgde hoogzwangere door hormonen bevangen moeder te troosten,

Eigenlijk verbaasde ik mijzelf. Normaal hecht ik niet zo aan trends. Niet dat ik er volledig los van sta en soms word ook ik wel meegesleept in een bepaalde rage, maar meestal trek ik mij weinig aan van wat populair of in de mode is. Bij vlagen ben ik geneigd om juist het tegenovergestelde te doen van wat hip of in is. Ik ben niet per se tegen mode en trends. Ooit las ik in een boek de fantastische redenering dat ‘mode’ het omgekeerde is van ‘Edom’ en dat Edom vervloekt was, dus dat dit met mode ook wel het geval zou zijn. Ikzelf zou dan trouwens eerder redeneren dat mode, volgens dit model van waarheidsvinding, eerder het tegenovergestelde van vervloekt zou zijn. Maar vervloekt of niet, ik heb er gewoon niks mee. Ik heb er trouwens ook geen kijk op.   Ik ontdek te laat wat de trend van het moment is en hobbel gewoonlijk wat achter de feiten aan via de kringloopwinkel. Dat deze ietwat sceptische houding richting mode genetisch bepaald is weet ik vrij zeker. Niet dat ik mijn

Zo, ik heb er weer een titel bij. Naast ‘christen’, ‘echtgenote’, ‘moeder’, ‘kerkelijk werker’ en ‘columnist’ (haha), ben ik nu ook ‘juf’. Nooit gedacht dat nog eens te bereiken, maar nu is het per ongeluk toch gebeurd. In een poging zoon 1 en een stel van zijn groep-3-klasgenoten van het idee af te helpen dat school een plek is die bedoeld is om je er te vervelen dan wel te voorkomen dat de gedachte aan verveling alleen al zich in de toekomst zou kunnen gaan voordoen, is er als onderdeel van het pakket aan extra uitdaging een zogeheten ‘plusklas’ in het leven geroepen. Geheel gedragen door enthousiaste vrijwilligers. Twee vrijwilligers om precies te zijn. Waarvan ik de helft ben. Dat klinkt allemaal nogal cynisch, maar zo is het niet. Het is juist vreselijk boeiend. Om te beginnen al omdat ik zoon 1 nog nooit zo rustig heb gezien als tijdens die drie keer plusklas die ik tot nog toe heb mee mogen maken. Maar niet minder vanwege de rest van het zootje ongeregeld. Mocht ik

Zoon 1 heeft een nieuwe hobby. Die laat zich nog het beste omschrijven als ‘superlatieven speuren’. Het woord zelf kent hij zelf nog niet, maar toch is hij de hele dag met superlatieven bezig. Dat begint al aan het ontbijt: ‘Mama, wat vind jij het lekkerste eten?’ ‘Eehm…pff…ik vind zoveel dingen lekker. Lasagne van papa, broodjes met gerookte zalm, chocola…’ ‘Mama, wat is het allersterkste materiaal?’ Ook goedemorgen. ‘Diamant geloof ik.’ ‘Wat is het ongezondste eten?’ ‘Poep.’ Eet smakelijk verder allemaal. ‘Wat vind je het leukst om te doen?’ ‘Slapen.’ ‘En wat vind je het stomst om te doen?’ ‘Luisteren naar gezeur. Eet je boterham nou maar op, je moet zo naar school.’ ‘Mama, wat is volgens jou de mooiste kleur?’ ‘Vertel ik je vanmiddag als je weer thuis bent. Hup, opschieten nu.’ Dus die middag is de eerste vraag die ik krijg: ‘Mama, vertel nou eens: wat vind je de mooiste kleur?’ ‘Blauw. Maar niet alles moet blauw zijn hoor

Een nieuwe column voor Eva online: https://eva.eo.nl/artikel/2019/01/eindelijk-was-ik-verlost-van-mijn-wintertenen/

‘Hé, het lijkt wel kerst!’ roept zoon 2 enthousiast als hij naar buiten kijkt. Vanaf halverwege de ochtend tot ver in de middag heeft het gesneeuwd, dus het ziet er buiten inderdaad uit zoals op de gemiddelde kerstkaart. Volgens mij heeft zoon 2 zijn hele leven nog geen witte kerst meegemaakt, maar voor hem is dit desondanks dus ongeveer kerst. Ik ben dan wel meteen weer zo’n wrede, onromantische moeder die hem meteen maar uit de droom helpt. De kans dat er sneeuw lag in Bethlehem toen Jezus werd geboren is nagenoeg nihil, dus de associatie kerst-sneeuw is vrij slecht onderbouwd. Dat leg ik hem vriendelijk uit op zijn eigen kleuterniveau, wat hij volgens mij tamelijk verbaasd aanhoort. Maar kerst of geen kerst, mooi is het wel die sneeuw. Alles is ineens gelijk. Geen onderscheid meer in kleur. Alles is spierwit. Wat lelijk en kapot is, verdwijnt wanneer het sneeuwt. Zelfs de lukraak neergesmeten kinderfietsenberg in de achtertuin wordt mooi met een laagje sneeuw erop. Hoe

Mijn column voor Eva online deze maand: https://eva.eo.nl/artikel/2019/01/waar-leeg-ik-mijn-volle-hoofd/

Tijdens mijn drie zwangerschappen kreeg ik regelmatig de vraag of ik al wist ‘wat het werd.’ Dat wordt blijkbaar als een prangende kwestie ervaren door menigeen. Tegen de tijd dat men mij die vraag begon te stellen viel er trouwens al niet zo gek veel meer te worden. Het kind was allang iets. En wat het was, wist ik niet. Nou vooruit, dat het mensjes zouden worden leek wel redelijk vast te staan, al zagen ze er op de eerste echo’s stuk voor stuk meer uit als een soort aardappels met uitlopers. Latere echo’s lieten weliswaar iets meer vorm zien, maar de dringende vraag van alle zwangerschapsgeïnteresserden kon en wilde ik niet kunnen beantwoorden: wat het geslacht van het kind was. Daar kwam ik bij de geboorte gauw genoeg achter. Een blik tussen de benen van het krijsende nieuwe gezinslid en het was duidelijk. Tot twee keer toe zat daar iets waarover ik zelf niet beschik, waaruit ik concludeerde dat ik een zoon ter wereld had gebracht. De jongens werden verwelkomd in ons huis, we